Skąd pozyskiwany jest żwir granulowany?

Żwir w złożu jest okruchową skałą osadową o frakcji od „0" mm nawet do kilkudziesięciu centymetrów. Składa się w większości z otoczaków w luźnej postaci oraz piasku. Już w czasach średniowiecznych był, obok piasku i gliny, cenionym materiałem budowlanym. Dziś również ma wiele zastosowań, w szczególności w budownictwie oraz drogownictwie. W dzisiejszym artykule wytłumaczymy, czym jest żwir granulowany, skąd jest pozyskiwany oraz jakie ma właściwości i zastosowanie.

Historia złóż żwiru

W okresie czwartorzędu (najmłodszy okres ery kenozoicznej, który trwa do dziś) okresy ciepłe przeplatające się ze zlodowaceniami pozostawiły na 70% terytorium naszego kraju skały w postaci okruchów. Następnie wody, które wypływały z topniejących wtedy lądolodów, niosły piasek oraz żwir w różne rejony. Jako że zlodowacenia miały zróżnicowany zasięg, obecnie złoża żwiru dostępne są niemal na całym obszarze Polski.

Czym dokładnie jest żwir?

Żwir wydobywany to skała osadowa, w większości składająca się z piasku i luźnych okruchów w postaci otoczaków (fragmentów skał wygładzonych i zaokrąglonych przez niosącą je wodę), których frakcja waha się w przedziale 0-100mm (90%). Żwir może być pochodzenia rzecznego, morskiego, jeziornego lub polodowcowego. Jest on bardzo popularnym kruszywem – występuje niemal w całym kraju, choć jego zasięg zależny jest od regionu i jego historii geologicznej. Szczególnie bogata w ten surowiec jest północna Polska oraz rzeka Wisła, choć złóż żwiru nie brak również w południowej części kraju. W Europie pozyskiwany jest głównie z dna mórz. W Polsce natomiast wydobywa się go głównie z dna rzek (metoda mokra) oraz metodą odkrywkową w żwirowniach (metoda sucha lub mokra w zależności od głębokości złoża i poziomu wód gruntowych). 

Jak wyjaśnia specjalista ze śląskiej  żwirowni i betoniarni Ceramot:  — Do wydobywania kruszywa mokrego wykorzystywane są koparki hydrauliczne, pływające pogłębiarki linowe oraz refulery, czyli pływające pogłębiarki, które zasysają z dna zbiornika wodnego kruszywo wraz z wodą, transportując je za pomocą układu rur na brzeg, gdzie jest odwadniane. W żwirowni stosuje się koparki podsiębierne pracujące zarówno powyżej, jak i poniżej poziomu terenu, na którym się znajdują, a także taśmociągi oraz ładowarki.

Po wydobyciu kruszywo transportowane jest do zakładu przeróbczego, gdzie jest płukane (w celu wymycia frakcji pylastych) oraz kruszone i przesiewane na frakcje 0-2mm (piasek), 2-8mm, 8-16mm i 16-31,5mm (żwiry granulowane).

Zastosowanie żwiru granulowanego

Żwir granulowany znajduje szerokie zastosowanie między innymi w budownictwie, gdzie jest składnikiem betonu towarowego, ale też betonu posadzkowego czy architektonicznego. Ponadto żwir granulowany wykorzystuje się podczas robót budowlanych jako materiał na podbudowy, umocnienia gruntów czy nasypy. Jest także materiałem o doskonałych właściwościach filtracyjnych i drenażowych, dlatego też z powodzeniem stosowany jest do tworzenia opasek melioracyjnych wokół budynków. Znalazł swoje zastosowanie również w ogrodnictwie jako element dekoracyjny.