Kruszywa stosowane w budownictwie

Kruszywo to ziarnisty materiał i jeden z najstarszych surowców wykorzystywanych przez ludzkość w budowlance. Na polskim rynku znaleźć można wiele rodzajów kruszyw, które mogą mieć odmienne właściwości oraz parametry, dzięki czemu ich zastosowanie jest bardzo szerokie. Co więcej, na kruszywa stale rośnie zapotrzebowanie, więc warto poznać, które z nich stosowane są w budownictwie i jakimi właściwościami różnią się między sobą.

Czym są kruszywa budowlane?

Kruszywo budowlane to bardzo ważny element konstrukcyjny w budownictwie. Jest on głównym składnikiem zapraw, mieszanek mineralnych, mineralno-asfaltowych, betonów towarowych i drogowych. Stosowane jest do budowy dróg, ścieżek, chodników, miejsc parkingowych, czy do urządzania ogrodów. Znajduje także zastosowanie w produkcji obiektów budowlanych, w energetyce czy chemii budowlanej. Według szacunkowych danych, roczne zużycie kruszyw na świecie przekracza 40 mld t, w tym około 3 mld t w krajach należących do Unii Europejskiej.

Wyróżniamy wiele rodzajów kruszyw budowlanych, które wykorzystywane są w zależności od oczekiwanego zastosowania. Kruszywa znajdują szerokie zastosowanie we wszystkich rodzajach budownictwa, przy czym największe zapotrzebowanie na kruszywa generuje budownictwo liniowe – dowiadujemy się w rozmowie z ekspertem z firmy Luskar z Krakowa, która posiada własne składy materiałów budowlanych i oferuje gotowe zestawy chemii budowlanej, zaprawy murarskie czy mieszanki mineralno-asfaltowe.

Typy kruszyw wykorzystywanych w budownictwie

Największą grupę wydobywanych oraz zużywanych surowców stanowią kruszywa naturalne, tj. żwirowo-piaskowe i łamane. Najpopularniejszym kruszywem budowlanym należącym do tej pierwszej grupy jest piasek, wykorzystywany przy produkcji betonu, zapraw, przy tynkowaniu czy przygotowywaniu nawierzchni pod kostkę brukową lub płytę chodnikową. Charakteryzuje się on uziarnieniem do 2 mm i dostępny jest w wielu odmianach, np. zwykły, o bardziej nieregularnych ziarnach lub piasek płukany, którego ziarna cechują się bardziej okrągłym kształtem. Innym kruszywem, również chętnie wykorzystywanym w budownictwie jest żwir, czyli okruchy skalne posiadające wielkość od 4 do aż 63 mm. Te mniejsze wykorzystywane są do produkcji betonu i zagęszczania podłoża, natomiast te większe do utwardzania nawierzchni, np. ścieżek. Mieszanka piasku i żwiru o różnorodnym uziarnieniu nosi miano pospółki i najczęściej stosowana jest przy zagęszczaniu podłoża wokół fundamentów czy wysypywaniu warstwy pod podłogę wylewaną na gruncie. Warto wiedzieć, że kruszywa budowlane żwirowo-piaskowe, stanowią około 2/3 całej produkcji.

Drugą grupę surowców także chętnie wykorzystywanych w budownictwie stanowią kruszywa łamane, czyli grys, kliniec i tłuczeń, które uzyskuje się w procesie kruszenia fragmentów skał. Tego typu materiały wykorzystywane są najczęściej do budowy dróg, nasypów czy utwardzania podjazdów. Alternatywą dla kruszyw naturalnych są materiały otrzymywane z odpadów, np. pohutniczych i pogórniczych, czyli kruszywa sztuczne, lub kruszywa z recyklingu, które powstają m.in. podczas przebudowy dróg. Zdecydowana większość produkowanych w UE kruszyw pochodzi ze złóż naturalnych – ponad 90 %. Natomiast pozostałą część stanowią kruszywa z recyklingu oraz kruszywa sztuczne.