Jakie są rodzaje szalunków do wykopów?

Szalunkami nazywamy tymczasowe konstrukcje wykorzystywane najczęściej przy wykonywaniu obiektów żelbetowych, które stanowią rodzaj formy nadającej kształt mieszance betonowej. Możemy podzielić je na kilka sposobów – najczęściej według miejsca użycia na budowie. W naszym artykule przyjrzymy się bliżej szalunkom do wykopów, które obok szalunków stropowych oraz szalunków ściennych stanowią jedną z często użytkowanych konstrukcji tymczasowych tego typu.

Czym są szalunki do wykopów?

Najprostsze szalunki każdego typu wykonywane są z desek; stanowią elementy podtrzymujące konstrukcję zbrojenia oraz formę dla wylewanej mieszanki betonowej. Trudno jednak wyobrazić sobie nowoczesną budowę większego obiektu bez wykonania fachowego umocnienia, na przykład zastosowania fachowych szalunków, w tym fachowych szalunków do wykopów. Mamy kilka typów powszechnie wykorzystywanych szalunków do wykopów, o których opowiemy nieco więcej. Pierwsze z nich to ścianki berlińskie, które nazywamy również obudowami berlińskimi. Opinka (zamiast desek w najprostszym szalunku) wykonywana jest z drewnianych krawędziaków oraz stalowych kształtowników, które pełnią funkcję słupów. Kolejny rodzaj szalunków do wykopów to ścianki szczelne z grodzic stalowych. Są one wykorzystywane przede wszystkim do umacniania wykopów w terenach niespoistych, czy gruntach mocno nawodnionych. Najpopularniejsze grodzice stalowe to tzw. larseny, ścianki Larsena.

Nie tylko konstrukcje tymczasowe jako umocnienia wykopów

Jak mówią nam przedstawiciele Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych „Żyrardów”, warto  zaznaczyć, że szalunki do wykopów (a więc konstrukcje z założenia tymczasowe) to nie jedyne metody ich umacniania – najlepszym przykładem na to są pale CFA (palisady CFA), czyli konstrukcje z pali wierconych. Mówiąc w dużym uproszczeniu: świder nawierca otwór, do środka wprowadzana jest mieszanka betonowa i zbrojenie. Po czasie pal staje się jednocześnie umocnieniem wykopu i najczęściej częścią konstrukcji, która powstaje na miejscu.

No dobrze, a właściwie konieczne jest wykonywanie umocnienia wykopów? Prościej powiedzieć, kiedy nie jest konieczne – w każdym innym przypadku jest. Otóż polskie standardy według Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie wskazują, że wykonywanie umocnienia wykopów nie jest potrzebne tylko w dwóch sytuacjach: wykop ma maksymalnie 2 m głębokości i zostały przeprowadzone odpowiednie badania gruntu, które potwierdzone są właściwą dokumentacją, wykop ma maksymalnie 1 m głębokości, jest wykonywany w gruntach zwartych, teren przy wykopie nie jest obciążony w pasie o szerokości wynoszącej maksymalnie tyle, co docelowa głębokość wykopu.