Jak gruba i wysoka powinna być listwa przypodłogowa?

Parametry listwy przypodłogowej warunkowane są dwoma czynnikami: indywidualnym poczuciem estetyki oraz względami czysto użytkowymi. O ile w kwestiach estetycznych mamy całkowitą dowolność wyboru, to parametry użytkowe należy dobrać do konkretnego rodzaju podłogi oraz warunków eksploatacji. Piszemy, na co zwrócić uwagę przy wyborze optymalnych listew przypodłogowych.

Każdy może bez trudu wybrać listwy przypodłogowe – poprawnie określić ich grubość, wysokość oraz formę. Aby to zrobić, wystarczy podstawowa znajomość przeznaczenia oraz dostępnych na rynku typów listew.

Do czego służą listwy przypodłogowe?

Można spierać się o to, czy w przypadku listew przypodłogowych ważniejsza jest funkcjonalność czy niewątpliwe walory estetyczne. Nie ulega wątpliwości, że wszystkie listwy przypodłogowe spełniają cztery podstawowe funkcje:

• maskowanie szczeliny dylatacyjnej – połączenie ściany z podłogą, a dokładnie ściany z posadzką nie jest zazwyczaj robione „na styk”: jest to szczególnie ważne w przypadku podłóg pływających (brak stałego mocowania do podłogi i ścian) oraz posadzek z drewna i materiałów drewnopochodnych, które „pracują” (rozszerzają się i zwężają) na skutek zmian temperatury i wilgotności – listwa powinna być na tyle szeroka u podstawy, żeby zakrywać szczelinę dylatacyjną w momencie, gdy jest ona najszersza (np. w okresie największego skurczu posadzki, spowodowanego długotrwałym obniżeniem wilgotności powietrza w pomieszczeniu w okresie letnim), 
• ochrona ściany przed uszkodzeniami i zanieczyszczeniami – odpowiednio masywna i wysoka listwa przypodłogowa chroni ścianę przed uszkodzeniami mechanicznymi: przed zniszczeniem oraz zabrudzeniem butami i sprzętem używanym do sprzątania, przed najeżdżaniem kółkami mebli i mobilnych maszyn – listwa zapobiega też skutecznie osadzaniu się brudu w szczelinie dylatacyjnej, 
• maskowanie przewodów – listwy przypodłogowe mające formę profila (z kanałami biegnącymi wzdłuż listwy) doskonale nadają się do prowadzenia różnego rodzaju przewodów (elektrycznych, światłowodów): dobrze je ukrywają, a jednocześnie zapewniają łatwy dostęp w sytuacji, gdy chcemy zmienić przebieg okablowania lub poszukujemy miejsca, w którym doszło do uszkodzenia przewodów – obok profili bardzo popularne są cokoły, czyli listwy pełne, które pozwalają na poprowadzenie przewodów tylko w szczelinie dylatacyjnej lub w specjalnie wykonanym tuż nad podłogą rowkowaniu ściany,
• poprawa estetyki pomieszczeń – oczywiście podstawową funkcją estetyczną jest ukrycie szczeliny dylatacyjnej, ale na tym nie wyczerpują się zalety wizualne listew: często wysokość, grubość i sposób frezowania silnie wpływają na ogólny wygląd pomieszczeń – piękne w formie, wysokie listwy przypodłogowe oraz będące ich wizualnym dopełnieniem listwy sufitowe są jednym z niezbędnych wyznaczników stylu klasycznego w dekoracji wnętrz.

Listwa polistyrenowa, aluminiowa czy MDF?

Poza formą i typem listwy przypodłogowej warto zwrócić uwagę na materiał, z którego jest wykonana. W przeszłości dominowały listwy drewniane. Obecnie wielką popularnością cieszy się polistyren, MDF i aluminium. Każdy z wymienionych surowców ma swoje niewątpliwe zalety, o których mówi dekorator wnętrz reprezentujący sklep z fototapetami Kraina Barw: – Listwy aluminiowe odznaczają się nie tylko niebanalnym wyglądem, ale też ponadprzeciętną trwałością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Z kolei wysokie cokoły z MDF-u prezentują się wyjątkowo estetycznie, a przy tym są doskonałą ochroną dla ścian przed zabrudzeniem i uszkodzeniami w wyniku przemieszczania mebli czy innych przedmiotów po podłodze. Największą zaletą listew z polistyrenu jest niezwykle prosty montaż i łatwość naprawy w przypadku uszkodzeń mechanicznych: wystarczy wymiana uszkodzonego odcinka lub zaszpachlowanie drobnych ubytków. Naprawę można wykonać bez specjalistycznych narzędzi i fachowej wiedzy. 

Listwy przypodłogowe można malować na dowolny kolor, co pozwala zarówno na kontrastowe odcięcie się od powierzchni ściany, jak i stopienie się z nią, jeżeli taka właśnie jest koncepcja aranżacji wnętrza. 

Jaka jest optymalna wysokość i grubość listwy przypodłogowej?

Podsumowując dotychczasowe wywody, łatwo wyciągnąć wniosek, że grubość listwy przypodłogowej powinna być dostosowana do szerokości szczeliny dylatacyjnej. Zbyt gruba nie przeszkadza, natomiast zbyt cienka sprawi, że nasza podłoga może wyglądać bardzo nieestetycznie. Kwestia długości pozostaje otwarta. Ogólna zasada kompozycji przestrzeni mówi, że im wyższe jest pomieszczenie, im większą ma powierzchnię, tym wyższa powinna być listwa przypodłogowa. W blokach z wielkiej płyty, w niskich pokojach o powierzchni poniżej 10 m2, zastosowanie wysokiego na kilkanaście centymetrów cokołu mogłoby stworzyć przytłaczający, wręcz groteskowy efekt wizualny. I odwrotnie: w wysokim, przestronnym salonie, 19-milimetrowy ćwierćwałek może wyglądać jak pomyłka projektanta. Nie zmienia to faktu, że wysokie cokoły w każdych okolicznościach zapewniają znacznie łatwiejsze utrzymanie czystości – zarówno podłogi, jak i ścian. Ma to szczególne znaczenie, gdy z pomieszczenia korzystają małe dzieci: wysokie i grube listwy przypodłogowe skutecznie chronią ściany przed najeżdżaniem zabawkami czy dziecięcymi rowerkami.