Jak działają schody ruchome?

Ruchome schody (eskalatory) są nieodłącznym elementem krajobrazu centrów handlowych, stacji metra, dworców, lotnisk i wszystkich innych miejsc o bardzo dużym natężeniu ruchu pieszego. Dzięki nim możemy bez wysiłku pokonywać kolejne kondygnacje w wielopoziomowych budynkach bez konieczności czekania na windę. Czy zastanawiałeś się kiedyś nad mechanizmem działania ruchomych schodów? Jeśli chcesz go poznać, przeczytaj nasz artykuł.

Użytkownicy ruchomych schodów rzadko mają okazję zerknąć do ich wnętrza, choć w niektórych miastach na świecie można spotkać się ze szklaną zabudową mechanizmu. Podglądanie z bliska pracy fachowców, którzy akurat serwisują ruchome schody, nie jest najlepszym pomysłem ze względów bezpieczeństwa. Nie pozostaje nam więc nic innego, jak poszukać informacji o działaniu eskalatora na własną rękę.

Budowa i działanie ruchomych schodów

Ruchome stopnie eskalatora nigdy się nie kończą – są połączone ze sobą w taki sposób, że tworzą zapętloną taśmę. Taśma stopni rozpięta jest na kołach umieszczonych w górnej i w dolnej części schodów. Górne koło pełni funkcję przekładni, która przenosi energię z silnika elektrycznego na taśmę i w ten sposób napędza schody. Taśma stopni nie jest jednak bezpośrednim odbiornikiem napędu z przekładni, gdyż takie rozwiązanie byłoby zbyt delikatne i narażone na częste awarie. Tę funkcję pełni mocny łańcuch podpięty do każdego ze stopni. Dodatkowo stopnie wyposażone są w kółeczka, które toczą się po podpierającej je szynie. Układ napędowy ruchomych schodów oczywiście nie jest zawieszony w powietrzu; całość podtrzymywana jest przez konstrukcję nośną.

Kąt nachylenia ruchomych schodów względem stropu wynosi najczęściej 30-35o, co oczywiście przekłada się na ich długość. Schody nie rozwijają dużych prędkości, zwykle nie przekracza ona 0,65 m/s. Takie tempo pracy eskalatora pozwala ograniczyć ryzyko uszkodzeń mechanizmu, zwiększa też bezpieczeństwo osób korzystających ze schodów. Nowoczesne urządzenia posiadają liczne zabezpieczenia, dzięki którym nieszczęśliwe wypadki na schodach są rzadkością. Na wszelki wypadek użytkownicy powinni jednak pamiętać o przyciskach awaryjnego zatrzymania, które znajdują się przy poręczy zarówno w dolnej, jak i górnej części schodów – podpowiada nasz rozmówca z łódzkiej firmy Paw-Lift, zajmującej się serwisem i konserwacją urządzeń dźwigowych w całej Polsce.

Ruchome schody nie są niezniszczalne

Jak każde urządzenie mechaniczne wystawione na bardzo intensywną eksploatację, również ruchome schody ulegają awariom. Większości problemów można uniknąć – służą temu okresowe przeglądy techniczne, podczas których serwisanci wymieniają zużyte części urządzenia. Przeglądy konserwacyjne są z resztą obowiązkowe, ponieważ schody ruchome podlegają dozorowi technicznemu.

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną awarii i wypadków są błędy w użytkowaniu schodów. Bieganie po stopniach, podskoki, próby podciągania się po ruchomej poręczy, przewożenie bardzo ciężkich ładunków – wszystkie te zachowania mogą doprowadzić do problemów. Wielu użytkowników uparcie myli szczotki zabezpieczające szczelinę między stopniami a poręczą ze szczotką do butów; ten błąd może doprowadzić nie tylko do utraty obuwia i zablokowania schodów, ale też do bolesnego upadku, poza tym przyczynia się do zanieczyszczenia mechanizmu eskalatora. Czego jeszcze nie należy robić? Jak pokazuje przykład Warszawskiego Metra, zatrzymanie schodów może być działaniem tyle celowym, co bezmyślnym. Jeśli na schodach nie doszło do sytuacji zagrożenia, nie należy wciskać guzika awaryjnego. W ten sposób wyłączamy je z użytku aż do momentu, w którym pogotowie dźwigowe uruchomi je ponownie.