Formy dozoru technicznego urządzeń dźwignicowych

Urząd Dozoru Technicznego (UDT) sprawuje kontrolę nad urządzeniami dźwignicowymi głównie w celu zapewnienia bezpieczeństwa zarówno operatorom, jak i osobom postronnym. Przeprowadzane badania mają sprawdzać, czy dane urządzenie jest prawidłowo eksploatowane, a jego części działają poprawnie i są regularnie konserwowane. W przepisach (Ustawa z dnia 21.12.2000 r. o dozorze technicznym) wyróżniono trzy formy dozoru: pełny, ograniczony i uproszczony.

Dozór uproszczony

Dozór uproszczony to najmniej rygorystyczna forma kontroli. Przede wszystkim należy pamiętać, że urządzeń objętych tego typu nadzorem nie zgłasza się do UDT. Pracownik firmy Tor-Industries, producenta dźwignic, wyjaśnia: W ramach dozoru uproszczonego urzędnicy sprawdzają, czy dana maszyna spełnia określone normy jakościowe dotyczące m.in. materiałów zastosowanych podczas jej produkcji. Ponadto zostają przeprowadzone badania typu, weryfikację przechodzą również dokumenty urządzenia. UDT zobowiązuje też właścicieli maszyn do zadbania o ich profesjonalną konserwację, koniecznie wykonywaną przez osoby z właściwymi uprawnieniami. Dozorowi uproszczonemu podlegają m.in. wciągniki i żurawie ręczne o udźwigu do 2000 kg.

Dozór ograniczony

Uprawnienia UDT związane z dozorem ograniczonym są znacznie szersze niż w przypadku kontroli uproszczonej. W ramach tego typu dozoru urzędnicy wykonują badania odbiorcze oraz doraźne badania techniczne, a dodatkowo zapoznają się z kwalifikacjami osób odpowiadających za obsługę i konserwację maszyn. Przepisy uwzględniają także konieczność uzyskania zezwolenia na eksploatację. Dozorem ograniczonym są objęte m.in. następujące urządzenia dźwignicowe: wciągarki łańcuchowe ręczne o udźwigu większym niż 2000 kg, ruchome podesty stacjonarne, żurawie stacjonarne.

Dozór pełny

W związku z dozorem pełnym UDT przeprowadza wszystkie działania przewidziane w ramach dozoru ograniczonego oraz uzupełnia je o dodatkowe czynności – oprócz badań odbiorczych i doraźnych technicznych zlecone zostają też badania okresowe. Urządzenia podlegające tej formie kontroli również muszą otrzymać zezwolenie na eksploatację. Przykładowe dźwignice objęte dozorem pełnym to m.in.: suwnice specjalnego przeznaczenia, chodniki ruchome, dźwigi do transportu osób.

Przepisy dotyczące dozoru technicznego wydają się zawiłe, jednak ich drobiazgowość jest podyktowana ważnym celem – zapewnieniem bezpieczeństwa osobom obsługującym dźwignice oraz korzystającym z nich. Konserwacja urządzeń dźwignicowych i sprawdzanie ich stanu technicznego to zadania, które muszą więc być przeprowadzane z dużą starannością.