Czy obsługa wciągników i wciągarek wymaga specjalnych uprawnień?

Do przenoszenia ciężkich ładunków w zakładach przemysłowych, magazynach, portach i podczas prac budowlanych służą rozmaite urządzenia dźwignicowe. Wciągniki i wyciągarki (nazywane też elektrowciągami) należą do prostszych dźwignic, jednak ich prawidłowa, bezpieczna obsługa wymaga konkretnych umiejętności. Dlatego tak samo jak w przypadku suwnic i żurawi ich obsługa oraz konserwacja podlega dozorowi UDT.

Kto może obsługiwać wciągnik i wciągarkę?

Do obsługi wciągników i wciągarek niezbędne są uprawnienia nadawane przez Urząd Dozoru Technicznego. Obowiązek ten wynika z treści Rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii  z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych; wciągarki i wciągniki zajmują pierwsze miejsce na liście urządzeń technicznych, przy obsłudze których wymagane jest posiadanie kwalifikacji potwierdzonych zaświadczeniem kwalifikacyjnym.

Zaświadczenie kwalifikacyjne uprawniające do obsługi wciągarek i wciągników wydawane jest na 10 lat w przypadku urządzeń ogólnego przeznaczenia i na okres 5 lat dla urządzeń specjalnego przeznaczenia – wyjaśnia nasz rozmówca z firmy BestTap w Starachowicach. Uprawnienia do obsługi omawianych urządzeń dźwignicowych nadaje Urząd Dozoru Technicznego kandydatom, którzy przejdą egzamin państwowy z wynikiem pozytywnym. Taki egzamin składa się z dwóch części: praktycznej i teoretycznej, a podchodzić do niego mogą osoby, które skończyły 18 lat, uzyskały zaświadczenie od lekarza o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu operatora i złożyły w urzędzie „wniosek o sprawdzenie kwalifikacji”. Po upływie ważności zaświadczenia kwalifikacyjnego można złożyć wniosek o przedłużenie jego ważności.

Koniec znanych kategorii UDT

Wspomniane wcześniej rozporządzenie z 2019 zmieniło przepisy obowiązujące dotychczas. Jedną z istotnych zmian jest odejście od doskonale znanego nam sposobu oznaczania kategorii uprawnień. Od 31 maja 2019 roku na zaświadczeniach kwalifikacyjnych operatorów wciągników i wciągarek nie umieszcza się już kategorii II W lub I W – rodzaj i zakres kwalifikacji na nowych zaświadczeniach opisywany jest słownie. Zaświadczenia kwalifikacyjne wydane na podstawie wcześniejszych przepisów będą ważne do 1 stycznia 2024.

Wracając do głównego tematu naszych rozważań, warto wspomnieć o jeszcze jednej możliwości dla operatorów wciągarek i wciągników. Urządzenia te mogą być wykorzystywane samodzielnie, ale są też elementem suwnic, w związku z czym są wymienione razem z nimi w wykazie urządzeń wymagających zaświadczenia kwalifikacji. Oznacza to, że osoba posiadająca uprawnienia do obsługi suwnic może zajmować się pracą na stanowisku operatora wciągników i wciągarek.